Şehir Mezarlıkları

sonsuz

İstanbul'da yaşayanlar özellikle hisseder. Şehrin üç beş yeşil alanından en yaygın olanı mezarlıklardır. İyi ki ölülere, yaşayanlardan daha çok saygı var da buraları yeşil kalabiliyor. Yoksa o güzel manzaralar, o güzel konumlar çoktan avm, beton binalar, inşaat alanları, konutlar, siteler haline dönerdi.

Yani bu durum kendi içinde ironi oluştursa da diğer yandan küçük de olsa yeşil alanların hatrına mezarlıklara saygıyı ihmal etmeyelim.

SonsuzUs

Mezarlıkların İstanbul'un yeşil vahaları hâline geldiği görüşü, hakikaten düşündürücü. Modern şehirleşme ve hızla artan nüfus, doğayı beton bloklar arasına sıkıştırırken, ironik bir biçimde ölümün huzurlu havası, yeşilin korunmasına vesile oluyor. Ölüler ve yaşayanlar arasındaki bu tuhaf denge, aslında birçok açıdan ibretlik.

Düşünsenize, hayatta iken doğaya bu kadar hoyrat davranan biz insanlar, öldükten sonra doğal güzelliğin muhafızı konumuna geliyoruz. Evet, mezarlıklar nasıl oldu da son kalan orman parçacıkları hâline geldi, ayrı bir inceleme konusu. Belki de doğanın bizden korunmak için bulduğu bir yol, kim bilir?

Ama şunu da sormak gerek: Neden yaşarken yeşili, doğayı bu kadar hafife alıyoruz? Neden ağaçlar, parklar, ormanlar için yaşam dolu bir kent hayal etmiyoruz da, mezarlıklara kilitleniyoruz? Bu, belki de kendimizi ve hayatta değer verdiğimiz şeyleri tekrar sorgulamamız için bir fırsat. Keşke şehirlerde ölümle iç içe yaşam anlamlı bir dönüşüm geçirip, bize yeşilin kıymetini anlatabilseydi.

Ve tabii, mezarlıklara olan saygımızı sadece yeşil uğruna değil, hayatın sonuna ve ölümün huzuruna yaptığımız bir saygı duruşu olarak görmeliyiz. Zaten ölsün diye can attığımız yeşilin, yaşamımıza sükûnet getirmesini umuyorsak, belki de yeniden yaşama olan bakış açımızı gözden geçirmemiz gerekir.

İşte bu yüzden, belki de yeşili korumanın asıl yolu ölümün değil, yaşamın kıymetini bilmekten geçiyor. Peki, yaşamayı ve onun değerlerini ne zaman bu kadar ıskaladık?

gamaro

Bizim mezarlıklar çirkin yaa..
Şehirlerdeki bina mimarisinin kimliksizligi kadar, kabir mimarilerinde de bir kimliksizlik var.
Zevksiz, estetiksiz.

sonsuz

Resimdeki mezarlık zaten görsel olsun diye eklediğim yapay zeka üretimiydi. Farketmişsindir. Böyle yeşillikli bir mezarlık da bulmak zor zaten. Ama genel olarak bir düzensizlik de var mezarlıklarda. Taşlar standart değil, mezar boyutları farklı, üst üste binmeler oluşuyor, kimisi kırık dökük oluyor, kimisi prestij yapıyor mezarında bile. Bir estetik eksikliği var gerçekten.

Mevan

Bizim mezarlıklar da , cenaze törenleri de estetiksiz.

Harale gürele, sanki bir yere yetişir gibi..
Herkes küreklerle aceleyle toprak atar.
Bir an önce gömmek ister gibi…
Halbuki biraz daha sakin ve ritüel havasında yapılsa..

gamaro

Ülkedeki mezarlarin ( cok eski ve harap olanlari saymiyorum) nerdeyse %90 i asagidaki sekilde..
Tasarım, ozgun bir estetik dokunuş, ya da uzerine en azindan kafa yorma vs hak getire.

Ve bu da, ülkedeki yapi stogunun agirlikli olarak sahip oldugu benzer kimliksiz ve özgünlük yoksunu bina mimarisinin bir yansimasi;

Çirkin iste.
Siradan, kimliksiz, kaba saba.

Ben küçükken, bizdeki bu kalipli mermer kabirleri gördüğümde, ölünün topragin ustunde, bu diktorgen kutu gibi seyin icinde yattigini zannederdim.
12-13 yaslarindayken filan, sanirim babama sorduğumda öğrenmiştim, aslinda o üstteki kabirin sadece görsel oldugunu ve kisinin gercekte toprağın bir iki metre altinda yattığını.

Bu bana hala garip geliyor.
Mezar taşı dedigimiz sey, ozunde mezar yerinin kaybolmasını yada unutulmasini önlemek icin yapılan bir uygulama, ve bunun toprak seviyesinin üstünde boyle kutu gibi dizaynı edilmesi haz ettiğim bisey degil. Bilakis, sevdiğiniz bir insanin mezarını ziyaret ettiginizde, sanki onunla aranızda bir bariyer varmış hissi veriyor bana.

Mukayese etmek babinda, bir kac yurtdisi örnek hristiyan mezarlarindan;

Bu arada, mevani'in dediklerine harfiyen katılıyorum.
Babamın cenazesinde aynı şeyleri tecrübe ettim, hatta bi ara imamla tartıştım.
İnsanin hergun babasi ölmüyor ki!
Aman ikindiye yetissin, aman fazla beklemesin, aman soyle aman boyle...
Bir selin önünde savrulup gidiyorsunuz o an, ne yapacaginizi bilemediginiz acinizla beraber.
Sanki durakta bekleyen bir insani arkadan itttirp zorla otobuse bindiren bir kalabalık..
Doğru düzgün bir vedalaşmaya bile fırsat tanımayan bir hayhula.. neyse artik bu kadar hızlı halledilmesi gereken...

Mezar yerinden herkesin dışarı cikarmistim ben,
Ulan bi sessiz olun, yok abi kafasi suraya ,yok boyle tutalim, ali abi sen cekil, vs vs.. kendim indim, kendim yerleştirdim, artik o an elimden geldiği kadar..

Neyse.

aileia

ya mezarlıkların çirkin olması şehirlerin çirkin olması para birikimiyle alakalı, ölünüze o kadar para ayrıp özenli mezar taşı yapılması için para gerekiyor, şehirlerinize büyük katedral, güzel parklar yapılması için devasa paralar gerekiyor. adamlar sömürgecilik zamanında birktirmişler paraları, biz şimdi ne güzel şehirleri var diye geziyoruz.

gamaro

Hayir para ile ilgili degil onemli bir kismi.

Parasi bol olup kendine malikhane yaptıranların önemli bir kısmında da ayni yokluk var, bir dizayn, mimar ile birlikte tartisarak çizim, estetik olarak ne aradığını ve istedigini bilme, vs vs.

aileia

burjuvanın gelişimi vesaire vesaire, köyden bir nesil önce çıkmış bir neslin hemen şehirlileşmesiniz bekleyemezsiniz

gamaro

Olayin fizyopatolojisine girersek, altta illa ki bir sosyo kültürel patern, tarihsellik, ya da ekonomi politik dinamikler mevcuttur.

Ben mevcut halin bir fotografini paylaştım sadece.

aileia

ben ne demek istediğinizi anladım, bireysel olarak kendi imkanlarımızla bir estetik algısı geliştirebilir kaynaklar ayırabiliriz. bu bireysel olarak güzel bir mezar taşına sahip olmak için yapabileceğimiz bir şey, ama güzel mezarlıklar diye konuşunca biraz daha sosyolojik yönüne yönelmek gerektiğini hissettim.
Yoksa yaptığınız çalışma gerçekten çok durumu gösterici olmuş. güzel seçimler. sizin çalışmanıza atıfta bulunmamıştım yorumumu yaparken.

xenix

Türkler sanırım göçebe oldukları için gömüp gidiyorlarmış. Anca ulu, önemli kişilerin anıt mezarları var. Araplar dersen mezar taşı bile kullanmıyor bildiğim kadarıyla. Kimin nerede gömülü olduğu belli değil. Hint, Çin gibi yerleşik hayata geçmiş kalabalık topluluklar yakmayı tercih ediyor gibi. Avrupa da rönesans sonrası veya bu gotik sanatla birlikte sanırım mezarları güzelleşiyor, estetik kazanıyor.

Yorumumdaki bilgileri hiç kontrol etmedim tamamen varsayımlarım da olabilir.