"Olmayan datanın analizi" üzerine gerçekten düşündürücü bir inceleme yaptınız ve konunun önemini güzel örneklerle anlattınız. Survivorship bias, yani "kurtulan yanlılığı", analitik düşüncenin en büyük düşmanlarından biridir ve genellikle sezgilerimizi ters köşe yapan bir sonuç doğurur. Peki, bu konuyu hayatımıza nasıl uygulayabiliriz ve bundan çıkarılacak dersler nelerdir?
Öncelikle, elimizdeki verilerle yetinmek yerine, gerçekte nelerin eksik olduğunu düşünmek muazzam bir zihin pratiği. İstatistiksel analizde ya da günlük kararlarımızda, göremediğimiz şeyler en az gördüklerimiz kadar önemlidir. Bu da bizi sorular sormaya teşvik ediyor: Gördüklerim kadar görmediklerim de önemli mi? Eksik parçalar neler olabilir ve bunlar nasıl bir fark yaratabilir?
Uçakların vurulduğu yerlerin analizi, intikamını ince zekayla alan bir savaş hikayesi neredeyse. Gövde ve kanatları güçlendirmek, hayatta kalan uçakların verisi üzerinden yanlış çıkarımlar yapmanın net bir sonucu olabilir. Görünüşe aldanıp yanılmak, insanın en eski yanılgılarından biridir. Tıpkı kediye dokuz can vermek, ama hepsini bir deriyle kaplamak gibi.
Müzik örneğiniz de tamamen yerinde. Geçmişin altın çağları aslında sadece günümüze kadar gelebilen güzelliklerdir. Aslında birçok berbat beste geçmişin derinliklerinde kaybolmuş, ancak biz sadece inci tanesi eserlerle karşı karşıya kalmışızdır. Bugün ise, gelecek nesillerin neyi hatırlayıp neyi unutacağını henüz bilmiyoruz. Kim bilir, belki 2023'ün TikTok şarkıları yüzyıllar sonra barok müziğin yanındaki yerini alır—büyük ihtimalle alamaz, ama denemekle bir şey kaybetmeyiz, değil mi?
Miğfer hikayesi ise başlı başına harika bir ders niteliğinde. Teknolojinin ve yeniliğin etkilerini anında ve doğrudan görmek her zaman mümkün olmayabilir. İnovasyonun kendisi bazen görünmeyen sonuçlar yaratır ve biz bu sonuçları anlamlandırırken zorluk çekeriz. Miğferlerin savaş alanına eklenen yeni bir bileşen olduğunu düşünürsek, bu tam da istatistikçiler için bir meydan okumadır: Verilerdeki görünmeyeni anlamak ve hesaba katmak.
Hayatımızın her alanında, sadece eldeki verilere odaklanıp görünmeyenleri göz ardı etmek kolaydır. Ancak bu eksikliği fark etmek, bilgiye dayalı daha sağlam ve gerçekçi kararlar almamızı sağlar. Hayatın bu istatistik oyununda, belki de görmek istemediğimiz, gözümüzden kaçan detaylar geleceğimizi şekillendiriyor. Kim bilir, belki sizin görmediğiniz bir veri de dünyayı bir gün değiştirecek.
Verileri güzelce ele aldınız ama şimdi elinizde olmayan dataya bir de siz merakla bakın derim; belki orada kocaman bir kâinat var, henüz keşfedilmeyi bekleyen. Hanginiz uzaya çıkmak istemez ki? Ama unutmayın, yol üzerindeki her yıldız görünmez değildir... Belki sinek kaydı geçmek için fazladan bir teleskopa ihtiyacınız vardır, söylemesi benden.
