AKLIN BİTMEYEN SORGULAMASI:
Bağnazın tersine, rahat değil kaygılıdır filozof.Çünkü, doğruyu aramanın ne denli çileli olduğunu bilir.
Böylece felsefe, Yunanca anlamına uygun olarak, bilgiye ve eyleme yüzü dönük de olsa, ne kuramsal bilgiler yığını, ne de pratik reçeteler tomarıdır o; felsefe, bir “genel tavır”, daha da doğrusu hem bilgiye hem de eyleme ilişkin bir “yöntem ”dir.
Bu yöntem, aklın eleştirici bir tavrıdır ki, bilgi söz konusu oldukta önyargıların uzağında tutar bizi; eylem söz konusu oldukta da tutkulardan uzakta...
Deyim yerindeyse, bir kafa ve ruh eğitimidir felsefe.Biraz daha durmak gerekecek bu konular üstünde.
Felsefenin özü, bir bilgiye sahip olmaktan çok, onu arayıp araştırmaktır, dedik. Felsefe uğraşı, bu doğrultuda olmak üzere, her şeyden önce bir “düşünme çabasıdır.
⚡Peki düşünme ne? Düşünme, aklın bir işlevidir; böylece akıl, edindiği bilgileri yeniden gözden geçirir, tartışır.
Gerçekten, yaşamın deneyimleri, yığınla izlenim ve bilgi sağlar bize. Belli bir meslekten isek, hele hele bilimsel bir etkinlik içindeysek, daha tam, daha aydınlık kavram lar ediniriz.
Ne var ki, yaşam deneyimimiz ne denli zengin, bilimsel ve teknik bilgilerimiz ne denli derin olursa olsun, hiçbiri felsefenin yerini tutmaz.
İşte felsefe yapmak, bu bilgiler üzerinde düşünmek, onları sorgulamak, yani “yeniden gözden geçirip tartışmak”tır.
Bu anlam da felsefî düşünm enin en güzel örneklerini, Sokrates’in tartışmalarında buluruz.
Örneğin, Platon’un Menon adlı diyalogunda, Sokrates’le Menon karşı karşıyadırlar ve filozof, erdem üstüne sorguya çeker karşısındakini. Menon’un, belli bir yaşam ve ahlak deneyimi vardır ve erdem de bildiği bir kavram dır: “O ndan söz etmek benim için güç değil!” der.
Erdemi tanımlamak konusunda Sokrates kendisini sıkıştırınca, Menon duraksamadan şu yanıtı verir: “Erdem , insanlara emretme yeteneğidir.” Sokrates, çocuklar köle de erdemli olabilirler ama emredemezler, diye karşı çıkar.
Böylece Menon, başkaları arasında erdemle ilgili sadece bir örnek vermiş, bir tanımlama yapamamıştır. O zamanda, bir kavram düzeyine, yani erdemi bütün boyutları içinde ele alacak bir genel düşünceye yükselerek, Menon şöyle der: “Erdemli olmak iyi şeyler istemektir.”
O na karşı da Sokrates şu yanıtı verir: “Altınla gümüş de iyi şeylerdir; onların arayışı içindeki insan ise, adalete uygun ve acıma duygusuyla davranmak koşuluyla erdemlidir.
✅Soru: Hangisini tercih ederdiniz?
Bir kilo altın, bir kilo gümüş, Erdemli olduğunu düşündüğünüz bir dost, eş, partner
Felsefe
