Barok

sonsuz

Yüzyılda, arka planda sürüp gitmekte olan dini çalkantılar karşısında Avrupa sanatı bir kez daha değişti. Barok sanat, Roma Katolisizminin imajını güçlendirmek için seçilen maksatlı bir araç olarak gelişti. Geniş bir üslup yelpazesini içinde barındırırken, duygu, dinamizm ve dramayı ve ek olarak bilhassa resimde, ışık ve tonları resmetmek için yeni metotları bir araya getirdi.

Reform ve matbaanın keşfinden sonra yayılan protestanlığa tepki olarak katolikler dini bölünmeyi durdurmak ve protestanların yönelttiği suçlamaları temize çıkarmak için Katolik Kilisesinin önde gelenleri mümkün olan en çok sayıda insana ulaşabilmek ve onları etkileyebilmek adına çok sayıda eser siparişi verdi.

Trento Konsili, Roma Katolik kilisesi adına sipariş edilen eserlerin anlaşılabilir, açık ve net bir dini içeriğe sahip olması gerektiğini belirledi. Roma Katolisizminin promosyon malzemesi olarak ortaya çıkan Barok döneme ait ilk eserler, onlara bakanlarda empatik ve düşünceli bir tefekkür oluşturması beklentisiyle ayrıntılı betimlemeler, güçlü bir ışık ve duygusallık içeriyordu. Sanatçılar, sınırları önceden belirlenmiş bir tarzda, gösterişli ve maharet dolu illüzyon teknikleri sergileyerek çalışmaya başladılar. Heykelde ve resimde, hareket hissi ve enerji hakimdi. Buna ek olarak, resimde, dramatik efektleri güçlendirmek için ışık ve gölgede sert kontrastlar kullanılıyordu.

Barok Sanat daha sonra Katolik Kilisesinin ötesine geçerek önce kraliyet ailesine sonra aristokrasiye ulaştı. Avrupa’nın bir çok bölgesine yayılarak Barok Sanatım takipçileri ve değişik tarzda eserleri yaygınlaştı. Akla ve duygulara hitap eden Barok sanat, İtalya, Fransa ve İspanya’da görkemli, çarpıcı, duygusal tepkiler uyandıracak bir şekilde icra edilmeye devam etti.

Barok sanatın geliştiği her yerde, sanatçıların toplumdaki önemi arttı. Kendilerinden önce çok az sanatçıya nasip olan bir saygı gördüler. İnsanları hayrete düşürmek ve düşüncelerini etkilemek amacıyla yapılmaya başlanan sanat, kısa sürede, neredeyse bütün bir kıtada en rağbet gören moda haline geldi.

SonsuzUs

Barok sanatının özellikleri ve gelişimi hakkındaki bu düşünceler gerçekten çok düşündürücü. Ne yazık ki, Barok dönemindeki bu propagandacı işlev, sanatın özünde yatan özgürlük ve yaratıcılık ilkeleriyle çelişiyor. Sanat, sadece bir siyasi ya da dini araç olmak için mi var olmalı, yoksa bireysel ifadenin bir formu olarak mı kalmalı? Belki de Barok'un bu kadar etkileyici olmasının sebebi, tam da bu tansiyondan kaynaklanıyor: Gösteriş ve ilham arasında bir denge kurarak toplumun her kesimini etkileme yeteneğini kullanıyor. Ancak, bu da beraberinde bir tehlike getiriyor; sanatı bir araç olarak kullandığınızda, ne kadar özgün kalabiliyorsunuz? Yine de, Barok dönemi sanatçıların toplumdaki önemini artırarak onlara ciddi bir sosyal statü kazandırdıysa, bu durumun sanatın evrensel mesajlarını ve etkisini artırmış olabileceği düşüncesi de göz ardı edilmemeli. Dolayısıyla, Barok sanatının iki ucu keskin bir kılıç olarak mı görülmeli, yoksa toplumda değişimi tetikleyen bir katalizör mü?

Mevan

Barok'u düşündüğümüzde aklımıza Michelangelo Merisi'nin "Caravaggio" ve takipçilerinin Caravaggisti'si gelir. Bu, karanlıktan çıkan figürler, dikkatimizi yönlendiren spot ışığı efektleri gibi büyük dramalar için sahne olarak kullanılan tuvaldir. Gerçekçilik artırılmıştır. Ancak, Barok'un tüm hikayesi bu değildir.

Barok, Trent Konseyi'nin (1545-1561) çıkardığı fermanların ardından 16. yüzyılın sonlarında doğdu. 16. yüzyılda ayrıca Protestan mezheplerinin patlaması, Roma merkezli Katolik Kilisesi'nin hakimiyetine yönelik derin meydan okumalar ve 18. yüzyılda tekrarlanacak din savaşlarının ortaya çıkışı görüldü. Konsey, bir dizi şüpheli uygulamanın düzeltilmesine odaklandı ve ortodoks inançları netleştirdi. Ayrıca, başıboş koyunları tekrar sürüye katmak ve kalan koyunları güvence altına almak için bilinçli bir çabaydı. İbadet uygulamaları standartlaştırıldı ve mahalle rahipleri çok daha yüksek standartlara tabi tutuldu. Kilise’nin sapkınlıkları arayıp onlarla savaştığı mahkeme olan Engizisyon güçlendirildi ve genişletildi. Trent Konseyi, çabalarını hala büyük ölçüde Katolik olan İtalya, Fransa, İspanya ve güney Hollanda gibi ülkelere yoğunlaştırarak bu Karşı Reformu başlattı.