Dogmatizm Nedir?

xenix

A priori ilkeler, çeşitli dogmalar ve asla değişmeyeceği kabul edilen mutlak değerleri kabul eden, bu bilgilerin mutlak hakikat olduğunu, inceleme, tartışma yahut araştırmaya ihtiyacın olmadığını savunan anlayışa dogmatizm denir. Temelde skolastik bir anlayıştır. Zira kendi fikir ve iddiasının mutlak doğru olduğunu ileri süren her kişi veya sistem dogmatiktir.

Zaten bir başka izah ile dogmatizm, aklın kesin ve mutlak bir değere sahip olduğunu böylece mutlak bilgi ve varlığa (hakikate) ulaşılabileceğini ve bunun sonucu olarak da bilginin metafiziğinin mümkün olduğunu ileri süren felsefi akımdır.

Dogmatizmin zorunlu sonucu zorbalıktır, zira farklı düşüncelere, perspektiflere yer olmadığı gibi, dogmatizmde deneyle tanıtlama da kabul edilemezdir.

İnak(dogma) ile inan arasındaki fark , inan’ın asla kanıtlanamayacak olanı kabul etmesi, inak’ın ise herhangi bir yetkeye bağlanan bir veriyi kanıtlamış olarak kabul etmesidir.

Kısaca, herhangi bir sistemin veya kişinin değişmez formüller, her yerde ve her zaman geçerli olduğunu ileri sürdüğü mutlak bilgiler (olduğunu) sunması dogmatizmdir. Dogmatizmin karşıtı septisizm yani şüphecilik, kuşkuculuktur.

Bu konunun elimizin altında bulunmasından bir zarar gelmeyeceğini düşünüyorum. Teori yazanlar veya bir dini savunanların özellikle tanımlara dikkat etmesi gerekir.

Ayrıca bilimsel olduğunu iddia edip bilgiye bakış açısı bakımından bir çok kişinin aslında dogmatizm etkisi altında olduğunu görebilirsiniz.

dusunceli

xenix İnak(dogma) ile inan arasındaki fark , inan’ın asla kanıtlanamayacak olanı kabul etmesi, inak’ın ise herhangi bir yetkeye bağlanan bir veriyi kanıtlamış olarak kabul etmesidir.

Burada bir ekleme yapabilir miyim ?

inan konusunda ilerleyen kişi eninde sonunda inak'a ulaşır.
Ancak bu öznel bir deneyimdir, aynı konuda bir inan sahibi olmayanlar açısından bir anlam ifade etmez.
İnan konusunda yeterince bilgisi olmayan veya bu konuya yeterince zihinsel mesai harcamayan kişi ise, o noktaya varamaz.

Mogolhan

xenix Dini bilgiler naklidir yani dogmatiktir. Dünyevi bilgilerse aklidir.

gamaro

Dogmatizm, siz bilmiyorsunuz, gelin öğreteyim, o öyle değildir böyledir, çünkü böyledir demektir.

dusunceli

gamaro
Evet ancak bu sizi bağlamaz demektir. Dogmatik düşünce sahibi kendi deneyimini kendisi için söyler.
Siz bu inanca ve inaka sahip olmadığınız sürece sizi bağlamaz demek olup, sadece o düşünce sahibini ilgilendirir.
Ortak bir dogmatik inanca sahipseniz (bu kollektif olabilir) o zaman aynı konu hakkında tartışabilirsiniz.

gamaro

Şimdi ben sana bir ayet yazacağım ve bu ayette önerilen ( emredilen) fiilin , kime veya kimlere emredilldigini ve olası sonuçlarını soracağım.

Ayetimiz;; Nur 2
Zina eden kadın ile zina eden erkeğin her birine yüz sopa vurun. Allah’a ve âhiret gününe inanıyorsanız, Allah’ın dinini uygulama hususunda o ikisine karşı merhamet duygusuna kapılmayın. Mü’minlerden bir topluluk da onların cezalandırılmasına şahit olsun.

Şimdi ana hatları çizelim;
A)Zina yapan kadın ve erkeğe 100 er sopa vurulmasi
B)Adamı ve kadını sopalarken aman ha yüreğin yumusamamasi ya da acıyıp bırakma gibi bir durumun yasanmamasi
C) Eylemin open to public mahiyette organize edilmesi

Soru;
Suç ve cezanin detayları bu kadar net iken, bu eylemi bu sekilde yapın diye seslenilen ve emredilen kisi kimdir?
Yani bu cezalandırmayi kim yapacaktır?
Boynuzlanan koca ya da kadın mi?
Bu iş için istihdam edilen bir başka kişi mi?
Devlet organizasyonu içerisinde bu amaçla görevlendirilecek bir infaz memuru mu?
Organize mi, kurumsal mi?
Yoksa emir net, kafaniza göre köy yerinde aranızda belirleyip takilin mi?

Neymiş?
Demek ki öyle seni bağlamaz filan değilmiş.
Bayagi bı bağlıyor.
Ya da neymiş?
İnanan kisi öyle kendi iç aleminde kirbac sopa fantezilerine filan da dalmiyormus.

dusunceli

gamaro Devlet organizasyonu içerisinde bu amaçla görevlendirilecek bir infaz memuru mu?

Bu madde de belirtilen şekilde olması gerekir. Bu suçun ve cezanın muhatabı inananlardır,
inanmayan kişi için o toplumda buna dair bir şey yoktur.
Ancak inanan kişilerin toplumsal düzenini bozacağı noktada müdahale edilir onlara da !
Cezanın open to public olmasının sebebi de budur, yani toplumsal düzeni korumak, caydırıcılık !

Aynı inanca sahip olan kişiler aynı şeyi gözlemler, dolayısı ile aralarında bir konsensüs olur,
ancak aynı toplumda inanmayanlar da varsa (ki her zaman olur) onlar izole edilir. Yani kendi hallerine bırakılır.
Uygulamada aksi bir durum görüyorsanız bu zaten inanç yapısındaki bozulma sebebiyledir.

gamaro İnanan kisi öyle kendi iç aleminde kirbac sopa fantezilerine filan da dalmiyormus.

Bu örnekte görüldüğü gibi, bir başka ideolojik manüplasyon aracı ile inanç sahiplerinin
"gözlemledikleri" hakkında şüpheye düşmeleri amaçlanır.

Şüphe; sağlam olan zemini yumuşatarak, üzerindeki yapının yıkılmasına sebep olur.
Yani zeminin sıvılaşmasına sebep olur.

gamaro

dusunceli zemin sıvı, ama sopa hala sert!
İşte bu yüzden, tehlikelisiniz!
İnanan pek çok insan ( hatta buna Allah da beni böyle yaratmış işte diyen ve samimi bir inanca sahip pek çok homoseksüel de dahildir!) bu organizasyona dahil olmak istemiyor.

Senin gibi mantık ve sozum ona felsefe deryalarinda cirit atan sofistike tipler ise, teolojik ahlak gereği, yeryüzü yasalarını tanrının yasaları ile uyumlu hale getirmek ( yani acımadan sopayı vurmak) noktasında hiç tereddüt göstermiyorsunuz.

Kaldı ki, çocuk büyürken sanki ona tüm olasılıklar sunuluyor da seçimini öyle yapması sağlamıyormus gibi , bu husus inananlar için geçerlidir filan diyebiliyorsunuz.

Yedi yaşındaki kizin kafasına o bezi ebem geçiriyor sanki.

dusunceli

gamaro Kaldı ki, çocuk büyürken sanki ona tüm olasılıklar sunuluyor da seçimini öyle yapması sağlamıyormus gibi , bu husus inananlar için geçerlidir filan diyebiliyorsunuz.

Evet tüm olasılıklar onda var, çünkü bu dışarıdan gelmez, her insanın doğuşundan itibaren vardır.

gamaro Yedi yaşındaki kizin kafasına o bezi ebem geçiriyor sanki.

Bale kursunda da aynısı olmuyor mu ? Sanırım yaş daha küçük ! Bu çifte standart değil mi ?
Ayrıca sopa nedir ?
Yanlış örnekleri gösterip, doğru olanı kötülemek neden yapılıyor ki ?
Bu kanunlar kabul edenler içindir, islam şeriati ile yönetilenler içindir,
Şeriat ise yukarıdan aşağıya değil, aşağıdan yukarıya bir yönetim şeklidir,
aşağıdan bu talep gelmeyince sistem çalışmaz.
Çalışıyor gibi görünüyorsa, bu sahtedir. Dünyevidir.
Buna islam şeriati denmez.
Zaten dünyada örneği yok,
İsrailden başka ! Oda islam şeriati değil !

gamaro

dusunceli bale kursunun nesi var?
Çocuğun oyuncak hamur ile oynamasının, resim yapmasının, bir müzik aleti öğrenmesinin nesi var?

Hele ki, bu örnekleri, 6-7 yaşındaki çocukların kafasına sokulan cennet, cehennem, melek, çin, seytan, hayir, şer, kıyamet, ecel, sırat, ateş, zebani, huri,Nuri vs gibi tonla soyutlamayla mukayese edip polemik yaratmanin nasıl bir pedagojik karşılığı var??

Önce evrim, sonra botanik, şimdi de çocuk psikiyatrisi mi hedefte?

Aziz Nesin tanrı tanıma bir adamdı.
Nesin vakfı bunyesinde yüzlerce kimsesiz çocuğu sahiplendi ve büyüttü.
Aralarından çok başarılı matematikçiler, biyologlar, mühendisler, bilim insanlari , sanatçılar çıktı.

İlginçtir, her tarikat yurdunda, her bilmem ne cemaatinde iırzına geçilen zavallı çocuklar gün be gün ortaya çıkarken, bu allahsız adamın vakfında bu tür tek bir hadise bile yaşanmadı.

dusunceli

gamaro bale kursunun nesi var?

Bir şeyi yok, onu yapanlar buna neden itiraz ediyor bu da bir dünya görüşünün yansıması değil mi ?
Eleştirdiğiniz şeylerin aslında bir dünya görüşünden kaynaklandığını ve
yanlış olarak kabul ettiklerinizin aslında tam aksi görüşten kaynaklandığının farkında mısınız ?

xenix

dusunceli Bir şeyi yok, onu yapanlar buna neden itiraz ediyor bu da bir dünya görüşünün yansıması değil mi ?

İkisi de dünya görüşü doğru. Hitlerin yaptıkları da bir dünya görüşüydü. Yani her dünya görüşü doğru mu? Veya eleştirilemez mi ben anlamadım.

dusunceli

xenix Veya eleştirilemez mi ben anlamadım.

Elbette eleştirilebilir. Doğru ve yanlış ise görecelidir. Hiç bir suçlu yaptığının yanlış olduğunu kabul etmez.
Eleştiri konusunda ise şunu söyleyebilirim. Buna Allah izin vermiştir.
Hatta daha fazlasına izin vermiştir kendisinin inkar edilmesine mesela !
Ben kimim ki onun verdiği izne sınır koyayım.
Sorun ; yapılanın eleştiri olup olmadığıdır.

gamaro

Evet, çok şükür ki,. artık bir şeyhin,. hocanın,. papazın ya da hahamin en yüce ustat ve bilirkişi olarak "bu seytan işidir " diye kestirip attığı hususlara yönelik farklı fikirler ve dünya görüşleri de var.

İnandığın söz senin için tanrı sozu de olsa, binlerce düşün arasında bir düşüncedir nihayetinde. Hatta ibni rüşt der ki, felsefe hepsinin uzerindedir.

Bir çocuğun eline aldığı boyadan, fircasiyla kagida yansıttığı renklerden, armoni bilgisi edindiği ve parmaklarini tınılar eşliğinde ustalastireigi piyanodan, zengin hayal dünyasında var edip yeniden şekil verdiği hamurdan, hatta bir ağacı süslemesindeki estetik doyum ve heyecandan..

Evet, bahsettiğimiz dünya görüşü, sizde hiç olmayan sanat ve estetik algisindan.

Yoksa, bunun pedagojik önemi ve degerini "yanlislamak" için sabirsizca sırada bekleyen kuran kursu ya da ilim yayma (!/ cemiyeti paradigmasindan filan değil.

Resim, heykel demisken..
Haram mıdır hocam?

Agnostik

Karanlığın gölgesi olmaz.
1400 yıllık bedevi yalanlarının ışıksızlığı da eninde sonunda geçmişe gömülecek.Kimse onu ve yalanlarını hatırlamayacak. El lah eskisi gibi pagan ay tanrısı olarak sadece mitolojik bir figür olarak anılacak.

TorukMakto

Apriori ilkeleri bilim camiası da kabul ediyor. O halde bilim insanları da dogmatiktir. Neden sadece dini bağlamda ele alıyorsunuz? Terimin felsefi anlamı, bilginin imkanını olumlamaktır. Dolayısıyla ortaya bilgi koyduğunu iddia eden herkes dogmatiktir.

dusunceli

TorukMakto Apriori ilkeleri bilim camiası da kabul ediyor. O halde bilim insanları da dogmatiktir. Neden sadece dini bağlamda ele alıyorsunuz? Terimin felsefi anlamı, bilginin imkanını olumlamaktır. Dolayısıyla ortaya bilgi koyduğunu iddia eden herkes dogmatiktir.

Aslında bende bunu anlatmaya çalışıyorum.
Bilim ; Evrendeki olguların/fenomenlerin insan algısında oluşturduğu gerçeklik anlamında bir inanç temeline dayanan faaliyetlerdir.
Yani gördüklerinize inanmazsanız, bilim yapamazsınız.
Newton'u düşünün ! Her ne kadar doğruluğu şüpheli de olsa !
Elma ağacından düşen elma dan sonra yerçekimi ile ilgili denklemleri yazdığı söyleniyor.

Elma ağacından düşen Elmanın düştüğünü görüp,
Acaba Elma düştü mü, yoksa düşmedi mi ?
diye sorgulasa ve buna emin olamasaydı.

Bilim yapmaya devam edebilir miydi ?
Neden Halüsinasyon gören insanlar bilim yapmıyor ?
Çünkü belirli bir inanç temeline sahip olmanız zorunlu.
En azından gördüklerinize inanmalısınız.
Ölçtüklerinize, gözlemlerinize, deneylerinize,
sizden öncekilerin aynı faaliyetlerine !

Bu inanç bilim için "sert zemin" dir.
Yoksa merdiveni inşa edemezsiniz.

oikos

Aha... Los amigos... ❤️
Naber?

TorukMakto

oikos Merhaba amigo. Beni de kapsıyor ya da bana hitap ediyorsa bu soru, iyiyim, sen nasılsın diye cevaplıyorum. 🙂
Aslında zihnen iyiyim. 47 yaşına bastım ve üç yıldan fazla süredir MS hastasıyım. Nietzche'nin Ecce Homo isimli kitabını okuduktan sonra elimdeki tek gerçeklik olan hayatımı olumlamaya karar verdim. Varoluşçular hiç işe yaramamıştı.

TorukMakto

dusunceli O halde inanç temelinde bilim yapıldığı konusunda ve bilimin dogmatik olduğu hakkında hemfikiriz. Sorun şu ki inançlar yanlış olabiliyor. Elma yere düşmüştür, fakat bunun nedeni yerçekimi olmayabilir. Görüngüden yola çıkıp akli muhakemeye geçiş esnasında inanç ortaya çıkıyor. Elmanın düşüşü inkar edilemez. Nedeni ise tartışmaya açıktır. Yerçekimi nedeniyle düştüğü çıkarımı akli muhakemedir.

gamaro

Sen sert zemini bırak da yaş tarafa gel.

Yaş tahtaya basmamak gerekir inancı(!) misal.. nereden gelir?

Çünkü basarsan eğilir, bükülür, kırılır ve seni aşağıya, kicinin üstüne düşürür.

Düşünce canın yanar, eklemin cikar, kemiğin kırılır. Hatta bazen ölürsün.

Yani sadece yaş tahtaya ve ona basana bakmak, basan kişinin düştüğünü görmek ve gördüğünun doğruluğuna inanmaktan ibadet değildir bilgi üretimi.

Gördüğün ve yaşadığın seyin, zihninde sürekli ve maddi olarak dakiklesmesi sonucunda ilerler süreç.

Yani ruhun derinliklerinden fışkıran (artık orası neresidir kimse bilmez) ve "gördüğüne inan" şeklinde sıçrayan bir ilham zortlamasi filan olmaz, bilâkis, kırılan kicin, sakat kalan bacağın, ya da yanan canındir güvenlik kilidini sana sunan!

Daha sonraki levellarda daha komplike süreçler devreye girer.

Örneğin isinan cisim kızarır.
Ama bizim bir cismin rengine bakarak onun ısındığını bilmemiz, kırmızının kendisinden degil, ısı ile kırmızılık arasındaki iliskiyi bilememizden kaynaklanır. Orada da elin yanar, saçın yanar, basın yanar, kurulan bu ilişkinin doğruluğuna dair zihni dakiklikler böyle sağlanır.

Şimdi tüm bunlarda problem teşkil eden şey nedir? Bu nasıl bir kıyastir?

Sabahlari uyandığında, yataktan kalkip adımını zemine attığında bile, zihinde yüz binlerce kez dakikleserek güvenlik testini geçmiş bir mekanizma vardır: O zemin var ve orada! ( Aksi halde tuvalete bile gidemez, altına sicardi yatakta)

Bu adamın ne iddia ettiğini, ya da bilme sürecine alternatif olarak ne sunduğunu anlamak kelimenin tam anlamıyla imkansız.

İnsanlari sinir hastası etmeye programlanmis bir yapay zekayla yazistigim hissine kapılıyorum çoğu zaman.

TorukMakto

gamaro Görüngüleri kabullenmekle bilgi olduğunu kabul etmek arasında fark vardır. Ayağını yere, kıçını yatağa yasladığında düşmediğin deneyimi sana aittir. Bunu herkese önerdiğinde ortaya bilgi koymuş, bu deneyimin bilgi olduğunu iddia etmiş olursun. Aynı zemine başkası basıp düştüğünde sana ve bilgi diye sunduğun veriye küfür eder. 🙂

dusunceli

gamaro Düşünce canın yanar, eklemin cikar, kemiğin kırılır. Hatta bazen ölürsün.

Bahsettiğim "görme" eylemi zaten bunların tümüne verdiğim isim ! Kısaca gözlem diyorum bunlara

gamaro kurulan bu ilişkinin doğruluğuna dair zihni dakiklikler böyle sağlanır.

Her durumda bu oluyor, ister görme yoluyla ister bizzat deneyimleyerek !
yani gözlem dışarıdan algıladığımız uyaranlarla zihnimiz arasındaki bir etkileşim, bu durum sürekli olduğunda kanıksanız ve bir inanç haline gelir. Gerçek inancımız bu şekilde oluşur. Yani bizzat yaşayarak !

Dini konularda böyledir, bizzat yaşanır.
Ancak zihni dakikler gibi birinci seviyeden bir etkileşimle olmaz,
bunların üstünde bunları da kullanan, daha üst seviye bir görüş açısı ile !
Yeryüzündeki bir insanın görüş açısı ile uydudan bakan kişinin görüş açısının farkı gibi !

xenix

TorukMakto ben de #brugada sendromluyum. Sana da geçmiş olsun.

TorukMakto O halde inanç temelinde bilim yapıldığı konusunda ve bilimin dogmatik olduğu hakkında hemfikiriz.

Burada iki kavram yine karışmış gibi. Daha doğrusu mantıksal yanlış çıkarım yapılmış gibi. İnanç temelinde bilim yapılması bilimin dogmatik olmasını göstermez. Çünkü yazıda zaten inak ile inan arasındaki fark da analiz ediliyor.

dusunceli

TorukMakto O halde inanç temelinde bilim yapıldığı konusunda ve bilimin dogmatik olduğu hakkında hemfikiriz

inanç konusunda hemfikiriz, ancak dogmatik olma konusu herkes için geçerli değildir, Olayın nedeninden önce olayın gerçekleşip, gerçekleşmediği konusu bir inanç konusudur. yani;

TorukMakto Elmanın düşüşü inkar edilemez.

bu konu ! inkar ederseniz ne olur ?
Nasıl devam edeceksiniz ?
Nedenin ne olduğu konusunda akli muhakeme yapmaya devam etmeniz,
bunu inkar edip etmemenize bağlıdır. Bahsettiğim inanç bu konudur.

Sonraki Sayfa »