r2d2
Evet, celik dedigimiz şey aslında karbon konsantrasyonu yükseltmiş demirdir. Demire su vermek (bazen daha epik bir ifadeyle çifte su vermek vs) demirin karbon içeriğinin artırılmasına yönelik kimyasal bir reaksiyonun otantik anlatimidir.
Bunlari metalurji uzmanlığım oldugu için biliyor değilim.
Aikido ile uğraşanlar ille de "katana" ile taniş olurlar.
Katana'nin metal bilesimi ve katmanlı yapisi, r2d2 nin bahsettigi kilic mühendisliğinin bir nevi nirvanasidir.
Dünyada başka hiçbir cografyada ve başka hiçbir kilic bu denli fazla katlamali (iki farkli karbon icerigine sahip volkanik demirin birbiri uzerine katlanmasi) ve kompleks bir uretim sürecinden geçmez.
Damaskus (şam) çeliği uretimi ona en fazla yaklasabilen olmustur ama oradaki katlama hem bu denli degil hem de biraz daha farklı bir amaçlıdır.
R2d2'nin elmas örneğini zihninizde canladirmaniz biraz zor olabilir. Bunun çok daha sıradan ve gundelik bir ornegi, aslinda hepinizin evinde mevcuttur.
Firin, ocak ve benzeri mutfak urunlerinin üzerindeki tutamaclar (tencereyi üzerine oturttugunuz altliklar) "dökme demir" denilen ve karbon orani celikten bile daha fazla olan (en az bir kat) bir malzemeden yapilmistir. Oldukça serttirler. Ama yere bırakmanız bile kirilmalari icin yeterlidir.
Ve tum bunlar, aslinda doganin hayatta kalma fonksiyonu baglaminda, sertlik ve esnekliğin en avantajli bilesenini evrimsel olarak dogal secilim yoluyla bugune degin taşınmasından farkli degildir.
Dedigim su;
Kemiklerimiz de aynı boyledir.
Bir kemigin hem dış darbelere karsi yeterince sert ve koruyucu bir kalkan gibi rol oynayabilmesi, hem de belli bir limitin ustunde esneyebilir olarak kendini kırılmaya karşı koruyabilmesi gerekir.
Sertliği kalsiyum ve fosfat iceriginden gelir.( celik yapi)
Esnekliğini ise kollajen gibi organik bazi bilesenlerden kaynaklanır ( demir gibi)
İsterseniz evinizde ufak bir deney bile yapabilirsiniz;
Zayıf asit karakterinde sıvılar (hidroklorik asit gibi) kalsiyum ve fosfat i çözer ve kemikten uzaklaştırır.
Yani bir kemik parcasini boyle bir asit icinde yeterince bekletirseniz, bu durumda elinizde adeta lastik gibi esneyen bir kemik parçası bulabilirsiniz.
Kollajen ve benzeri bilesenleri uzaklastirmanin en iyi yolunise yuksek ısı uygulamaktır. Ki zaten bunu sık sik yapariz.. Fırında pişirilen bir tavuk budu kemiğinin kemen hiç esnekligi kalmaz mesela, sanki sertleşmiş gibi görünür ama bir o kadar kırılgandır. Çıt diye kırılır.
