Zarların yüzeyi sorusu

sonsuz

Üzerlerinde sayı yerine kırmızı ya da mavi renkler bulunan iki zar var. İki arkadaş bu zarları sırayla atarak aralarında şöyle bir oyun oynuyorlar: İki zar da aynı renk gelirse Aydın kazanıyor. Zarlar farklı renk gelirse Baran kazanıyor. İki arkadaşın kazanma şanslarının eşit olduğunu ve birinci zarın dört yüzünün kırmızı, iki yüzünün mavi olduğunu söylersek, ikinci zarın mavi kırmızı yüzey sayıları nedir?

sonsuz

Yapay zeka için yoruma kapatılmıştır.

Misafir

İlginç bir şekilde 2. zar eşit sayıda kırmızı ve mavi yüzeye sahip olursa oluyor.

Hatta birinci zarın durumundan bağımsız olarak doğru bu.
Yani birinci zarın hangi yüzleri kırmızı veya mavi olursa olsun,
ikinci zar 3 kırmızı 3 mavi olmalı.

gamaro

Bu sorular beni öldürüyor🙂)

Misafir

Bu soruların bazılarında kral var mizansende ve "doğru seçeneği bulamazsan öleceksin" der.
Öyle olursa gerçekten öldürebilir 🙂

gamaro

Neden bu tür zar, kayıkçı, sobaci, oduncu vs benzeri soruları çözmeye ya da onlarla uğraşmaya yönelik durtusel bir isteksizlik hali var bende?
🙂

xenix

gamaro Neden bu tür zar, kayıkçı, sobaci, oduncu vs benzeri soruları çözmeye ya da onlarla uğraşmaya yönelik durtusel bir isteksizlik hali var bende?

Olabilir yaa. Bende de mesela edebiyata, şiire karşı falan var aynı durum. Hani uğraşsam anlarım yaparım ama bi o kadar da isteksizim.

Misafir

Bazen çok basit bir sebebi vardır bunun.

İlk denediği birkaç tanesinde, "bu sorularda çok iyi olmadığı"
gibi bir düşünceyi benimsemiş olabilir. Çocukluğa kadar gidebilir ilk kökleri.
Oysa bu düşünce temelsizdir genelde. Tersi de olabilirdi.

"Bunu yapmaya değer mi, uğraştığıma değer mi" düşüncesi var bir de.

Ben genelde bana (görünürde) birşey kazandırmayan şeyleri yapmayı severim.
Rasyonel düşüncenin hükümranlığına karşı gene rasyonel bir karşı çaba.

Ama çoğu insan tersini düşünür.
"İyi de bunlar hayatta ne işimize yarayacak ki" sorusu okullardaki versiyonu, fayda peşinde koşmanın.

gamaro

Yoo...
Hayatta hiç işime yaramayacak onlarca merakım var, deli gibi peşinden koştuğum.

Belki matematik zekam zayıftır.

xenix

Bir adam var olsun adına Ali diyelim. Ali 30 yaşına kadar hiç bir ilişki yaşamamış ve bir gün baba olmak istediğini fark etmiş. Bunun için doktora gitmiş. Doktor gerekli testleri yapmış ve "baba olma potansiyelin var" demiş. Bunun için kadınlarla birlikte olmalısın demiş. Ali 20 yıl boyunca her gece aynı veya farklı, genç yaşlı orta her tür kadınla birlikte olmuş ve kendinden beklenileni yapmış. 20 yıl boyunca sevişen Ali baba olamamış ve doktora giderek doktoru suçlamış.

"Sen bana baba olma potansiyelin var demiştin ama 20 yıl boşu boşuna uğraştım." demiş. Doktor tabi ne diyeceğini bilememiş. Çünkü Ali'nin gerçekten potansiyeli var mı yoksa yok mu kararsız kalmış.

gamaro Misafir Misafir gamaro

Sizin bu tartışmayı görünce aklıma böyle bir hikaye ile sormak geldi. Gerçekten çok çalışıp da başarısız olduğumuz konularda potansiyelimiz yok mudur yoksa vardır da bir türlü ortaya mı çıkmıyordur?

Misafir

Ben zeka veya başka bir yeteneğin,
rastgele dağıtıldığı veya aktarıldığına
inanmıyorum.

Herhangi bir konuda daha zeki veya yetenekli insan yoktur bence.
Öyle gördüklerimiz ne kadar gerekli ise o miktarda ilgiyi,
bu veya önceki yaşamlarında göstermiş olanlardır bence.

Yani aynı miktarda ilgi/çaba harcayan herkes aynı şeyleri yapabilir.

gamaro

Herkes beethoven olabilir diyorsun yani?

Yeterince ilgi, zaman ve emek harcarsa...

gamaro

Önceki yasamlarinda kısmını da anlamadım bu arada.. Reenkarnasyon gibi birsey mi?

Misafir

Naçizane öyle düşünüyorum.

Beethoven olmak için gereken büyük çabayı/ilgiyi, vakti zamanında Beethoven'in kendisi de harcadı diye düşünüyorum (bir sürü hayattaki emek/çaba/ilginin bir toplamı da olabilir. Yani küçük emeklerin, büyük emeklerin veya karışık emeklerin toplamı. Veya bir hayatta çok fazla sardırmış da olabilir (konsantrasyon/yoğunlaşma lineer bir fonksiyon değil olasılıkla). Kestirmek zor).

Yani kimseye kıyak geçilmiyor bence.

Misafir

Evet reenkarnasyon. Sonsuzlukta tek bir yaşam bana çok fazla birşey ifade etmiyor.
Sonsuzlukta herşey sonsuzdur.

Yaşam/varoluş; sonsuzun kendini sonsuz parçaya bölüp, sıfırdan (kendini unutup atom/fotondan olaya başlayarak) kendini yeniden keşfetmesi tarzında bir oyun bence.

gamaro

Bir konuda belli bir saatin üzerinde çalışmanın, o alanda ortalamanın üzerinde birseyler başarmak için gerekli ve yeterli olduğu savına katılıyorum. Bunu en iyi yetenek yarışmalarında görürsünüz, cubugun ucunda tabak çevirmeler, jonglorler, şarap tadiciligi, vs vs... bunlarla hiç alakası olmayan insanlar, oldujca makul sürelerde konuya odaklanır ve sürekli calisma ve tekrar ile sizi şaşırtacak bir seviyeye gelirler.

Ancak bu durumlar ( ornekler) , insanın sahip oldugu ortalama santral ve periferik sinir sistemi, ortalama noronal baglanti, kas iskelet yapısı, koordinasyon, denge, beyincik kapasitesi bakımından "makul" ve hatta "olagan" örneklerdir.

Lakin biz daha başka bir seviyeden, daha doğrusu daha başka bir nitelikten bahsediyoruz.

Örneğin, Mozart ya da beethoven'in koca bir senfoniyi ya da operayi, yayli, nefesli, vurmali ve bütün enstrumanlari ile, hatta her enstrümanın kendi içindeki farkli partisyonlari ile, kağıda, yazıya ya da evrak üzerindeki armonik şifrelemeye ihtiyac duymadan, sadece "beyinlerinde" kaydedebiliyor oluşları çok başka bir durumdur.

Burada , muhtemelen doğuştan gelen ve homo sapiens türünde bile çok nadir rastlanabilecek bir merkezi ( santral sinir sisteminde) ses, müzikalite merkezi ve bu kortikal alanlara ait siradisi bir nöronal yapılanma durumu... daha doğrusu, işlemci farkı... filan..

Misafir

Haklısın. Ama maddeden ruha gidiyorsun.
Maddeden ruha gittiğin sürece bu sorunun bir cevabı yok.

Bana göre asıl etki ruhtan maddeye doğru.
(İşin içinde sonsuzluk varken bunların "ayarlanabilmesi" zor değil bence)

Ya da şu düzeyler düşünülürse yukarıdan aşağı:

ruhsal
zihinsel
duygusal
fiziksel

Hayatta bana göre 2 tip etki vardır.
Biri kolayca görünen aşağıdan yukarı etki (fizikselden ruhsala).
Bu materyalistik ve aynı zamanda rasyonel aklın bakış açısı.
Yani "olayı, aslen fizik/madde kurar" bağlamında.

Diğer etki ise pek de görünmeyen yukarıdan aşağı olan etki (ruhsaldan fiziksele).
Bu da idealistik ve aynı zamanda sezgisel akıl dediğim şeyin bakış açısı.

Bana göre olay şu. Fiziksel etki, kabadır ve güçlüdür. Özellikle başlangıçta.
Ruhsal etki ise çok silik bir etkiden başlar.

Ama fiziksel etki zaman içinde güçsüzleşirken, ruhsal etki ivmelenerek güçlenir.
Ve baskın hale gelir.

Dolayısıyla asıl güçlü/yönetici etki yukarıdan aşağı olandır.
Ama, "inanmak isteyenin istediğine inanabilmesi" dengesinin korunabilmesi için de
aşağıdan yukarı olan etki fazla görünür ve vurguludur.

gamaro

Misafir Biri kolayca görünen aşağıdan yukarı etki (fizikselden ruhsala).
Bu materyalistik ve aynı zamanda rasyonel aklın bakış açısı.
Yani "olayı, aslen fizik/madde kurar" bağlamında.

Hayır...
Böyle birsey yok.

Vulger materyalizme saplanıp kalmış ornekler bunlar.

Bilakis, marksizm sonrası materyalizm, madde bilinc sorunsalı yönelik olarak, maddenin asli, bilincin (ya da irade, duygu, tin vs) tali olduğunu beyan ederken, bunun felsefenin temel problemi açısından doğru olduğunu, ancak günlük hayatta, tarihte ve sosyal yaşamda her zaman bu sekilde karşı karşıya getirilmesinin ahmaklık olduğunu söyler.

Sosyal varlık ve sosyal bilinc kategorileri bunun için vardır.

Bir bilinc formasyonu, bir değer, bir fikir, bir heyecan, heves vs vs.. bunlar maddenin tali unsurları olabilirler, ancak bir kere ortaya çıktıktan sonra nispi bır bağımsızlık kazanırlar ve yine santral sinir sistemi ve kognitif fonksiyonlar üzerinde, gerek tekrara bağlı, gerekse sosyal sartlanmisliklar suretiyle maddi etkilerden bulunabilirler. Marksist materyalizm bunun bqzen oldukca inatçı, etkili ve karşı konulması oldukca zor bir etkileşim olduğunu bile söyler.

Karikatürize etmek gerekirse;
Limon diyince ağzımızın sulanması, limonun maddi olarak var olmadan yarattığı maddi bir etkilesimdir.
Ama bunu yaşamak için limonu bir vakit tatmaniz ve santral silinir sistemine tanıtmış olmanız gerekir.

Haybulan meyvesi mesela..
Nasıldır tadı?

Dostum..
İnsan, kan, kemik ve etten ibaret ve hormonal kontrol altında tutsak bir nesne değildir.
Bunlar, klasik alman felsefesinin yüzyıllara yayılmış atmasyonlarinin 18. Yüzyıl bilimsel devrimi ile goctugu bir dönemde, bu hilekarliga karşı atarlanan vulger materyalizmin ( ki kendi tarihselligi icinde haklı bir atarlanmadir) soykevleridir..

Ama o duraklar çoktan geçildi.

Misafir

Ben katılamıyorum.

Materyalizm materyalizmdir.
Vulger ve vulger olmayan diye ayırmak konuya yön değiştirtiyor sadece.
Yani aslında olamayacak birşeyin, "olabilir" gibi gözükmesini sağlıyor sadece.

Determinizm de öyle. Yumuşağı katısı yoktur. Vulgeri vulger olmayanı yoktur.
Bunlar konuyu yumuşatıp kabul edilebilir kılmak için yapılmış girişimler.

Diğer türlü çelişki insanı yer bitirir çünkü.

Peki ben sana çok güzel bir meyve tarif edeyim ama hiç varolmasın.
Onu düşünmeye başladığın anda da ağzın sulanacaktır.

Varolmayan bir yer tarif edeyim.
Deniz kenarı, kumsal, ağaçlar. Hatta ileride küçük bir göl var.
Ve bir orman kulubesi.

Diyeceksin ki, bunların tüm bileşenleri daha önceden biliniyor.

O zaman sana sadece şunu diyeceğim.
"Sana çok güzel bir hikaye anlatacağım"

Ve sen mutlu olmaya başlayacaksın.

Ee "güzel" kavramını da biliyorum diyeceksin.

Ama bunların hepsini kendi içinde tetikledin.
Artık maddeye ihtiyacın yok.

Düşünceler düşünüyor ve bazılarını seviyorsun.

Madde mi bunların hepsini başlattı.
Yoksa sen (hangi sen?) maddeyi düşünmeye başladığında mı, madde başladı?

Gerçekten maddeye ihtiyacımız var mı?
Madde simule edilmiş bir ortamın maddesi olabilir mi?

Kavanozdaki bir beyin hertürlü deneyimi yaşayabilir veya yaşadığını sanabilir.
Yaşaması ile yaşadığını sanması arasında fark var mı?

Peki kavanozda bir beyin olmasına ihtiyaç var mı?

Kurucu öge madde ise var.
Kurucu öge düşünce ise yok.

gamaro

Materyalizm materyalizmdir gibi bir ifade sonrasında susuyorum. Felsefeye saygı lütfen.

Ilaveten: kavanozda bir beyin herseyi yaşayamaz.
Bu kadari bile, bir dönem gerçek hayatta yaşamış erişkin bir beyin için geçerlidir.
Hele ki, yenidogan beynini kavanoza alırsanız..

Oradan insan çıkmaz.
Dil cikmaz.
Hiçbiriyle xikmaz.

Misafir

Yaratılan bütün materyalizm çeşitleri kurucu öge olarak maddeyi almak zorundadır. Ve nihayetinde de deterministik olmak zorunda kalacaklar.

Yeterince uğraşırsa en temel idealizmin bile, bir "materyalizm çeşidi" olduğuna kendini ikna edebilir insan.

Diyalektik örneğin. Materyalizmde/materyalizmle mümkün olmayan bir kavramdır. Ama birleştirilmeye çalışılmıştır.
Diyalektik salt idealistik bir kavram olduğu halde, materyalizm onu yanına almak istemiştir.

Ama konu uzun ve tekrar tartışmak da yorucu olacaktır.

xenix

Misafir Yaratılan bütün materyalizm çeşitleri kurucu öge olarak maddeyi almak zorundadır. Ve nihayetinde de deterministik olmak zorunda kalacaklar.

Ben de buna katılamıyorum. Maddeyi alsa bile determinist olmayabilir çünkü madde dediğimiz şey de en nihayetinde enerjidir ve rastlantısallık barındırır. Kuantum bu yani... 🔥

Misafir

xenix Burada garip bir durum var. Adam bin yıl önce de "materyalistim" diyordu. Maddeyi biliyor muydu da diyordu? Hayır. "Kafasındaki madde tanımına" göre diyordu. Bu tanıma bakarsak "herşey madde ile, madde üzerinden olur" derken, asıl söylenmek istenen "metafizik diye birşey yoktur" demek. Yoksa madde umurunda değil. Tek istediği oluşu/varoluşu, metafizik gibi "sürprizlerden" doğaüstülüklerden "arındırmak" (yani anlamadığı, korktuğu şeylerden arındırmak).

Sen materyalistim diyen adama "tamam herşey madde üzerinden olur, ama maddenin içinde tanrı vardır" desen kabul edecek mi? Asıl olay; "dışarıda bırakılmak istenen metafizik".

Dolayısıyla kuantum üzerinden belirsizlik/sonsuz/metafizik işin içine karıştıktan sonra (daha doğrusu böyle olduğu anlaşıldıktan sonra), materyalist tanımının zaten anlamı aynı kalmıyor. Kuantum çorbası metafizik bir çorbadır. Ve sürprizlerden arındıramamış oluyorsun, tam tersi "sürprizleri kabul etmiş" oluyorsun.

Sonraki Sayfa »