Ateizm ne ki?
Çıkar doğa üstü güçleri hayatından, vur götüne kişisel tanrıların, hepi topu bu.
Ee, sonra?
Birey olmak, aynı zamanda bir arada yaşama standartları, folklor ve alışkanlıklar, paylaşım, iş-emek, ekonomi-politik, vesaire...?
Hadi tanrının sözü olduğu iddia edilen kitapların sesini kestin, yaşama nasıl dahil olacaksın, nerede duracaksın, bunca bileşen arasında nasıl pozisyon alacaksın?
Ateizm'in ön gördüğü bir birey psikolojisi ve sosyal standartlar bütünü mü var?
Veyahut tanımlı bir ekonomik model veya iş-emek sistemi mi pompolar?
Ritüel üstüne ritüel, doktrin üstüne doktrin mi basar?
Alakası yok..
Ateist olan insan sadece "aha bak bu tanrının sözüdür" denilen şeye madik atar.
Ama bunlar dışında, yaşamın getirdikleri ve çelişkileri karşısında o da benzer sorularla başbaşadır ve karar verme ve seçim yapma yollarını arar.
[upl-image-preview url=https://sonsuz.us/assets/files/2024-06-19/1718760124-476596-screenshot-2024-06-19-04-21-47-04.jpg]
Sonuç mu?
Sevgi pıtırcığı ya da Totaliter, neo-liberal ya da faşist, sosyalist veya nasyonal-sosyalist , veyahut komünist.. ya da bi boka yaramayan itin teki.. hedonist, hepsi mümkündür icabında.
Neden mi?
Çünkü gözden kaçırılan şey şudur:
Teolojik etik diye bişey vardır ve bu etik anlayış oldukça genellenmiş bir karakter ihtiva eder.
Lakin ateist etik diye bişey, beraberinde bir ikinci değer sıralamadığınız sürece genellenemez.
Yani, "Len olm öldükten sonna kıyamet cennet cehennem neyim yomuş e hadi iç edelim o zaman şu parayı, vuralım malın götüne!".. şeklinde özetlenebilecek bir "etik" yoktur, hiçbir zaman da olmamıştır.
Ve zaten tam da bu "yok"luk yüzündendir ki; Dinci tayfanın felsefe ile ilişkisi de anca yukardaki satırda ifade edebildiğim kadarıyla mutant bir zortlatmadır.
Misal..
Neden üretim araçlarının kollektif mülkiyetini savunuyorsun? Çünkü ateistim..
Neden serbest piyasa ekonomisine inanıyorsun?..Çünkü ateistim..
Neden kadının iş hayatında yer alması gerektiğini düşünüyorsun? Çünkü ateistim..
Neden ateistsin?.. Çünkü ateistim!
🙂
Oldu mu şimdi?
E olmadı tabi...
Daha somut örnekler de verebiliriz elbette;
Aristotales mesela.
Sen onca bilgiyi koy kataloga, bul, yapıştır, paspartula, dön sonra doğada köleliğin izlerini ara..
Ya da Pierre Bayle (1647- 1706) Mitoloji ve metafiziği küçümseyen şüphecilikle sahne aldığı o enteresan kavşakta.. (kendisi kırmızıda geçmedi ama çok adamı yolladı akan trafiğin ortasına)
Günümüzde de böyledir bu..
Modern zamanların ve kapitalist toplumun sınırsız tüketim kültürünü labaratuvar ortamında test eder gibi üretip pompalayan pek çok ideolog, veya çok uluslu şirketlerin başında yine aynı amaç tatkik ve strateji içinde orkestra şefliği yapan pek çok üst düzey yönetici ve bizzat sermaye sahiplerinin de birer tanrı-tanımaz olduğunu unutmamak lazımdır.
Hatta ve hatta, sosyal darwinizmle kafayı bozmuş çılgın ( ve ateist ) bir diktatör bile olabilir.
Ama sosyal darwinizm'in kendisi "idealist" bir uyarlamadır, ateist olsan kime ne fayda, vesaire..
Oysa ; Ateizmden farklı olarak,
Tanrıya inanan kişi mümin olur ve beraberinde kültürden sanata, eğitimden adalete, sosyal hayata ve hatta yatak odasında hanımına nası yaklaşacağından tutun da tuvalete nası girmesi gerektiğine kadar bin bir detaycılıkla tanımlanmış bir kalite standart prosedürünü onaylar.
Hazır paket proğram alır yani, ve satırlarla oynayamaz.
Aslen bundan dolayıdır ki, kişisel bir tanrıya inanılan bütün dinlerde insan bir birey değildir aslında.
Bir geçmişi, belleği, katmanlı tortularla birlikte sado-mazo çağrışımlara açık özlemleri ve bunların hepsini kapsayan/ kuşatan atmosferiyle bir "psikolojisi" olan / olduğu düşünülen bir canlı değildir daha doğrusu.
Ona bişey verirsin, okur ve iş biter, yeni bir insan olmuştur/olmalıdır artık. (Buyrun bende hazır yapılmışı var der gibi)
Tanrı-kul ilişkisi bu anlamda devlet-memur ( veya memur-kağıt) ilişkisine benzer.
Çünkü aslolan tebligattır, bu da bi an önce tebellü edip gereğini yapsın diyedir. (Düşünmesi gereken yüksek makamlar, zaten onun yerine ve en hayırlısıyla vesaire.. düşünmüştür)
Hatta bizzat Tanrı'nın kendisi bu anlamda en psikolojiksiz varlıktır.
Eğer yarattığı insanın psikolojisinden birazcık bile anlıyor olsaydı, kafirlere göndermeler yaparken onlar ki tebellü ettikleri halde inat ederler de etmemiş gibi yaparlar demek dışında bişeyler de yumurtlardı.
Neyse biz konumuza dönelim yine
Ateizm tanrı inancını reddeden bir görüşler sistemidir, hepi topu bu.
Ve bu tanrı tanımaz görüşler sisteminin taşıdığı pozitif içerik kadar, kusurları da vardır, bunlar da ait olduğu dönemin bilim, felsefe ve sosyal-ekonomik şartlarının gelişmişlik düzeyiyle şartlanmıştır.
Örneğin köleci toplumda Thales'in, Anaksimandros'un, Heraklitos, Demokritos ve Epikuros'un eserlerinde sık sık tanrı tanımazcı unsurlara rastlanır, ama fenomenleri tabi yollarla açıklama gayretindeki bu tutum ve tavır, aslında biraz safdil biraz da spekülatiftir.
Örneklemek gerekirse bir yandan din reddedilirken diğer yandan tanrıların varlığı yadsınmaz, ya da dinin reddedilmesi yeryüzüyle ilgisiz bir tanrı ile birleştirilir.. e hadi o da olmadı "tanrı" fikri bütünüyle reddedilse bile, başka başka etik / fizik tartışmalara dalınır ve/ ama "köleler" yine bokun sidiğin içinde kalır..
Buna karşın, ortaçağ sonrası dönemde izlenen burjuva tanrıtanımazlığı, kilise ve din egemenliğinin kırılmasında çok etkin olmuştur.
Pek çok fransız materyalisti ve Feuerbach'ın eserleri, kilisenin reaksiyoner niteliğinin ortaya konması, gelişen bilim ve bilim felsefesinin dogmayı zorlaması, sekülerlik heveslisi "senyörlerin" ( asıl dertleri para) kilise boyunduruğundan/vergisinden kurtulması ve nihayetinde feodalitenin ortadan kaldırılmasına kadar uzanan dönemde önemli bir rol oynamıştır.
Ne var ki, bu da (burjuva tanrı-tanımazlığı da) tanrı figürünün taşıdığı anomalileri gözler önüne sermenin ötesinde, dinin kendi tarihsel kökenleri ve üretim ilişkileriyle olan ilişkisini ortaya koymaktan uzak, ayrıcalıklı bir sınıfın kendi içinde yürüttüğü ayrıcalıklı bir tartışma konusudur büyük oranda.
Son noktayı ise Marksizm koymuştur. (Kavramlar ve bilgi, taşıdığı her türlü içerikten öte, ve öncelikle, tarihsel bir mahiyet taşırlar..detaylarına girmiyorum)
Onun için..
Her ateiste kanmayın.
Her ateisti de materyalist ya da sosyalist-komunist neyim sanmayın.
gamaro : bu yazi otantik bir uretimidir. YZ katkisi sifirdir, yakinindan bile geçmemiştir.
