Batıl inanç nedir?

SonsuzUs Her şeyCategory: SosyalBatıl inanç nedir?
karga Kurucu sordu 1 yıl önce

Alttaki yazi Francis Bacon’in 1597 tarihinde yazmaya basladigi “Denemeler” (ya da “Ahlaka ilişkin uygulamalı öneriler”) adli eserinin 1625 yilindaki son baskısının Elif Günçe çevirisi ile “Morpa Kültür yayınları”ndan “Felsefe dizisi” altinda ISBN 975-284-025-6 seri numarasi ile 2004 senesindeki 2. baskısından alıntıdır.
 
 

1 Cevap
karga Kurucu cevapladı 1 yıl önce

Batıl İnanç Üzerine (Sayfa 63 Bölüm 17)
 
Tanrı ile ilgili hiçbir inanca sahip olunmaması, ona layık olmayan bir inanca sahip olmaktan çok daha iyidir. Çünkü ilki inançsızlık, ikincisi ise küfür anlamındadır. Batıl inanç aslında Tanrı’nın aşağılanmasıdır. Plutarch’ın bu konuyla ilgili çok yerinde bir açıklaması vardır:
 
“Elbette insanların, Plutarch gibi bir insanın hiç var olmadığını söylemelerini, Plutarch’ın doğar doğmaz çocuklarını yiyen biri olduğunu söylemelerine tercih ederdim.” Bu söylem şairlerin Satürn hakkında söylediklerine benzer.
 
Küfrün Tanrı’ya yönelmiş olmasından dolayı ağırlığının artması gibi, bundan doğan tehlike de insanlar için çok daha büyüktür. Ateistlerin elinde hiç olmazsa mantık, felsefe, doğal duygular, adalet ve iyi bir şöhreti korumak gibi (her ne kadar din eksik olsa da), görünüşte ahlaklı bir değişime önderlik edebilecek şeyler vardır. Oysa batıl inanç hepsini susturur, insan ruhunu tek başına ve sınırsızca egemenliği altına alır. Bu nedenle ateizm asla devlette huzursuzluğa yol açmamıştır, çünkü insanın kendinin ötesinde bir şey görmemesi nedeniyle, yalnızca kendisi ile ilgilenmesini sağlar.
 
Üstelik Tanrı’yı inkar etmeye eğilimli dönemler (imparator Augustus dönemi gibi), oldukça ahlaklı zamanlar olarak bilinir. Buna karşılık batıl inançlar pek çok devletin çöküşüne sebep olmuştur, çünkü bir “primum mobile”, tüm devlet yapısının üzerine yıkıcı bir şekilde çöken yeni bir temel güç olarak ortaya çıkar. Batıl inançta halk belirleyicidir; bu noktadan sonra bilgeler akılsızları izler ve ters bir sıra ile mantık, nedenleri uygulamalara uyarlar.
 
Skolastik öğretinin zaferlerini kutladığı Trient’deki kilise toplantısında bazı konuşmacılar, Skolastiklerin, öyle şeylerin var olmadıklarını bildikleri halde, doğa olaylarını açıklayabilmek için yıldızbilimciler gibi eksantrik daireler, episiklonlar ve gökyollarının benzeri şekillerini uydurduklarını isabetli bir şekilde açıklamışlardır.
 
Aynı şekilde skolastiklerin kilisenin uygulamalarını kurtarmak için bir sürü safsatacı ve karmaşık kalıplar bulduklarını da söylemişlerdir. Batıl inancın sebepleri şunlardır: Nazik ve duyulara hoş gelen kilise alışkanlıkları ve gösteriş; yüzeysel ve yapmacık dindarlıkta ölçüsüzlük; kiliseye sadece yük olan geleneklere abartılı saygı; soylu ruhban sınıfının kendi hırsınız ve kazanç niyetlerine hizmet eden ustalıklı girişimleri; tuhaf yeniliklerin yeni kapısı olan dindar saflıklara ayrıcalık göstermek; sadece kavram kargaşası yaratan, ilahi konuları insani bakış açıları ile açıklama çabaları; sefalet ve sıkıntı ile anılan barbarlık çağının etkileri.
 
Gizlenmeyen batıl inanç iticidir, çünkü nasıl ki bir maymunun insana benzerliği onun çirkinliğini arttırıyorsa, din ile benzerliği de batıl inancı o kadar itici kılar; yiyeceklerin zamanla küçük kurtlara dönüşmesi gibi, güzel alışkanlıklar ve kilise uygulamaları da bir yığın içi boş geleneğe dönüşür. Ancak bazıları batıl inançtan sakınma çabaları yüzünden daha da fazla batıl inanca tutulur; çünkü bu çaba içindeyken, daha önce kabul edilmiş ve batıl olmaktan çıkmış fikirlerden de uzaklaşır. Bu nedenle, kitlelerin reformisti oynadığı durumlarda sıklıkla olduğu gibi (kötü müshiller misali), kötünün yanında iyiden de vazgeçilmesinden sakınılmalıdır.

Cevapla